Trong lĩnh vực màu sắc có một khái niệm cực kỳ quan trọng và cũng cực kỳ khó hiểu. Đó là value (sắc độ, quang độ).
Hài hoà hay Nổi bật?
Nếu phân ra một cách đơn giản nhất thì màu sắc trong tranh có 1 mối quan hệ là tách biệt hoặc hoà nhập vào nhau.
- Khi màu này được đặt cạnh màu kia thì nó có thể tách biệt, nổi bật hoặc chìm lỉm, hòa vào nhau.
- Một thủ thuật phối màu đẹp là phối màu thông qua độ sáng tối của chúng. Mức sai biệt tối thiểu của độ sáng để tạo nên sự tương phản (contrasts) của 2 màu kế cận là 40%
Rất nhiều sách báo giá trị khuyên nên đọc phần này trước khi thực sự nghiên cứu đến MÀU SẮC. Vì một trong những thủ thuật chính để phối màu đẹp là phối màu thông qua độ sáng của chúng
"Kiểm soát được value, tác phẩm đã thành công 90%"
điều này cũng nói lên mức độ quan trọng của nó trong sự thành công của tác phẩm. Tuy nhiên để hiểu được value quả thật không đơn giản
Value là gì?
Value (dịch là Quang độ) là độ sáng của màu. Vấn đề này hiểu nôm na là mỗi màu có một độ sáng khác nhau, cứ thử so sánh màu VÀNG CHANH với màu TÍM THAN hình trên sẽ rõ.
Nếu tăng value sáng nhất thì sao? Có 2 định nghĩa về Value
1. Khi tăng Value hết cỡ thì tất cả các màu chuyển thành màu trắng
- Value trong mô hình màu của Munsell
- Lightness trong hệ màu HSL và Lab
2. Khi tăng Value hết cỡ thì màu đạt giá trị Hue
- Value trong hệ màu HSV có nghĩa khác 1 chút: value càng cao thì màu càng tươi (Hue).
- Brightness trong HSB (dùng trong photoshop) cũng có nghĩa tương tự
Để xác định được độ sáng của chúng
- Trên máy tính: Chuyển chúng về grayscale
- Trên bản in: so sánh với thang độ xám
Value để làm gì?
Để kiểm soát được mức độ tương phản sáng tối màu sắc nằm gần nhau. Hãy xem 2 ví dụ về value dưới đây
Làm sao xác định được Value?
Thang độ value: Có 2 thang độ value thang 14 và thang 10, trong hội họa thang 10 hay sử dụng hơn
Cách tạo ra thang độ xám 10
- Lập thang độ Value trên máy tính: 100%; 87.84%; 74.9%; 62.35%; 50.2%; 37.65%; 25.1%; 12.43%
- Pha thang độ xám bằng màu từ tuyp màu trắng và màu đen:
- 50% trắng + 50% đen ---> xám 5
- 50% trắng + 50% xám 5 --->xám 3
Cách so màu trên thang độ xám
Những tác nhân ảnh hưởng đến Value
1. Độ lớn của mảng: Màu sắc có tính cộng hưởng, nếu bạn đã ưng ý với 1 mẫu màu xám để sơn tường nhà thì sau khi sơn lên bạn sẽ thấy nó... đậm hơn
ý nghĩa: với những mảng màu lớn bạn không nên chọn màu từ 1 mẫu màu bé tí, hoặc bạn trừ hao 1 chút (chọn nhạt hơn 1 chút)
2. Ảnh hưởng từ các mảng xung quanh: Value sẽ sáng hơn nếu đặt kế bên màu tối hơn nó
Đâu là nơi tối nhất? là những nơi khuất sáng, và nơi khuất sáng tối nhất là những chỗ gần nơi sáng nhất. Nguốn càng sáng sẽ làm chỗ khuất kế cần càng tối
Ý nghĩa:
- Khi cần đo value trong thực tế, nên che các mảng màu xung quanh đi (khum tay, dùng mảnh giấy đụt lổ) để tránh sai lệch tác động từ các mảng màu xung quanh.
- Có 2 cách để tăng sáng 1 mảnh màu
- Làm mảng màu đó sáng lên
- hoặc làm các mảng màu xung quanh tối xuống: Khi đã dùng màu sáng nhất để tô 1 bóng đèn đang cháy mà k thấy nó sáng hơn, có nghĩa là bạn phải làm tối đi cảnh vật xung quanh rồi đó.
-
Tương tự để giảm Value (làm đậm hơn) cũng có 2 cách
-
Tác động lên mảng màu:
-
-
Giảm giữ nguyên Hue
-
Giảm value và giảm saturation
-
- Tác động lên màu xung quanh
- Luôn tô các khoảng hở trong tán cây tối hơn nền trời 1 chút, để tránh chỏi màu
3. Hiệu ứng ranh giới: với 2 mảng màu nằm kế nhau tạo cảm người xem cảm giác đường biên rõ và sáng lên hơn
Thuộc tính về độ sáng màu này có nhiều tên gọi
Một thuộc tính quan trọng của màu sắc là độ sáng màu
Value (còn gọi là Lightness, Brightness) là độ sáng màu
- Mô hình Munsell color gọi là Value.
- Mô hình HSL và Lab thù dùng Lightness
- Mô hình HSV thì Value hơi khác 1 chút. Value thấp gần bằng màu đen, Value cao thì 100% saturation (màu tươi nhất)
- Trong hệ màu trừ (màu sơn, phẩm màu) có thể dùng màu đen trắng để điều chỉnh Value, tuy nhiên nó lại gây xỉn màu (giảm Saturation = dull color - xỉn màu)
Kỹ thuật Chiaroscuro và Tenebrism có thể làm tăng tương phản Value 1 cách ấn tượng trong nghệ thuật
Thắc mắc
Trong photoshop: chức năng desaturation và grayscale có phải chuyển màu về value của nó?
There are two ways that graphics programs can produce a "grayscale" image. I discovered this when playing around with this in op color charts.
One way is that the program does a "Desaturate" in which all color information is removed. This produces a "grayscale" like image but may distort some of the values.
Another way is to use the Modify or Convert Color Depth function and converter the truecolor image to a true 8 or 16 bit Grayscale image.
IMHO, the second method is probably more accurate, espcecially in certain color gamuts such as the yellows which may appear as radically different "values" when desaturated vs. converting color mode.
It is probably best to make the converstion by scanning the image first in truecolor then using the scanner interface to scan a grayscale image.
Various color models have an explicit term for this property. The Munsell color model uses the term value, while the HSL color model and Lab color space use the term lightness. The HSV model uses the term value a little differently: a color with a low value is nearly black, but one with a high value is the pure, fully saturated color.
In subtractive color (i.e. paints) value changes can be achieved by adding black or white to the color. However, this also reduces saturation. Chiaroscuro and Tenebrism both take advantage of dramatic contrasts of value to heighten drama in art. Artists may also employ shading, subtle manipulation of value.