LỊCH SỬ MỸ THUẬT THỚI GIỚI
Lời nói đầu
Lịch sử mỹ thuật (LSMT) là gì: LSMT là một bộ môn khoa học lịch sử chuyên nghiên cứu về lịch sử hình thành và phát triển của các loại hình nghệ thuật tạo hình theo tiến trình lịch sử : tìm hiểu các giai đoạn phát triển, các trường phái (xu hướng) nghệ thuật, qua hiểu được về đời sống xã hội, trình độ phát triển và những quan điểm thẩm mỹ của con người từ xưa đến nay. Sự phân chia các giai đoạn trong nghệ thuật cũng gần giống như sự phân chia trong thông sử. Văn học nghệ thuật luôn là tấm gương phản chiếu đời sống xã hội.
Sự phân chia các giai đoạn của đời sống thẩm mỹ của phương Đông và phương Tây cũng có sự khác nhau. Sự phân chia có cơ sở: bên cạnh những nét giống nhau thì hai nền nghệ thuật trên vẫn tồn tại những đặc điểm khác nhau. Nguồn góc của sự khác nhau đó là:
. Vị trí địa lý
. Hoàn cảnh kinh tế, cơ cấu tổ chức xã hội
. Cấu trúc văn hóa
. Cuộc sống tâm linh khác nhau
Tuy thế vẫn có nét tương đồng, sự giao lưu, tiếp biến trong từng giai đoạn lịch sử tạo nên sự phong phú đa dạng của nghệ thuật thới giới.
PHƯƠNG ĐÔNG
Sự phát triển cuae lịch sử phương Đông cũng đã khó xác định một cách chính xác về thời gian: giữa Chiếm hữu nô lệ và phong kiến…
Trong đời sông thẩm mỹ lại cáng khó phân định rạch ròi. Bởi vì phương Đông phát triển chậm, giai đoạn này sang giai đoạn khác không dứt khoát, rõ ràng, mà nghệ thuật ám vào nhưngc nét chọn lọc, nổi bật để phát triển qua từng giai đoạn khác nhau. Vậy nên chúng ta không thể lấy tiêu chuẩn của phương Tây mà đánh giá, có lẽ chỉ có giai đoạn Tiền sử giống phương Tây, dễ nhận iết mà thôi.
PHƯƠNG TÂY
Các giai đoạn phát triển của nghệ thuật phương Tây được phân định tương đối cụ thể:
Nghệ thuật Tiền sử: TK XII TCN trở về trước
Nghệ thuật Cổ đại: TK XII TCN - TK IV SCN
Nghệ thuật Trung cổ: TK XIV, XV, XVI
Nghệ thuật Cổ điển: TK XVIII
Nghệ thuật hiện đại: từ cuối TK XIX
Quá trình phát triển của đời sống thẩm mỹ phương Tây rõ ràng từng giai đoạn, từng phong cách với những đặc trưng cơ bản. Tất cả các giai đoạn, thậm chí các phong cách nghệ thuật đều phát triển theo quy luật: hình thành, phát triển, đạt đến đỉnh cao và suy tàn. Cuối cùng là giai đoạn xuất hiện những nét mới báo hiệu sự ra đời của giai đoạn mới, trường phái mới.
Sự phân định rõ ràng trong từng lĩnh vực nghệ thuật. Trong từng loại hình nghệ thuật cũng có sự phân định rạch ròi của các thể loại với những đặc điểm của chúng về mặt hình thức và lý tưởng thẩm mỹ.
Những quan điểm thẩm mỹ được thể hiện khá rõ ràng ở từng nhà tư tưởng.
Có lẽ sự phát triển nhanh chóng với những thay đổi mang tính chất bước ngoặt một cách dứt khoát, bức phá mà phương Tây đã phát triển nhanh chóng hơn Phương Đông trong đời sống kinh tế xã hội cũng như văn học nghệ thuật.
Cuối thế kỷ thứ XIX đầu thế kỷ XX Phương Đông mới lấy lại được sự bình đẳng về văn hóa nghệ thuật và làm cho phương Tây dần dần nhận ra sức mạnh to lớn của đời sống văn hóa tâm linh phương Đông - nơi còn bảo lưu và phát triển những giá trị nhân bản. Vì khi xã hội phương Tây đã quá phát triển đời sống vật chất dư thừa thì cũng là lúc mất đi nhiều giá trị của cuộc sống tinh thần: bạo lực, thú tính, và mất đi tình người.
