Các yếu tố tạo hình, hay còn gọi là ngôn ngữ tạo hình, là kiến thức cơ bản nhất và quan trọng nhất với tất cả những ai đang hoạt động trong các lĩnh vực mỹ thuật thị giác như hội họa, nội thất, đồ mộc, nhiếp ảnh, tạo cảnh, kiến trúc, ...
Hiểu được các yếu tố này và cách vận dụng nó trong thiết kế thì những gì bạn sáng tạo ra sẽ trở thành những tác phẩm chuyện nghiệp và phong phú đa dạng vô cùng.
Một thiết kế là một tác phẩm được cảm thụ bằng mắt mà trong đó thể hiện 1 ý tưởng nghệ thuật được mô tả từ 6 thành phần cơ bản. Đó là đường nét - mảng miếng - hình khối - màu sắc - kết cấu chất liệu và không gian.
Đường nét (Line)
Nét có thể là nét ngang, nét thẳng đứng, nét đứt khúc, nét zig-zag, đường cong, đường thẳng, đường chéo, đường đậm, hoặc mảnh.
Nét thẳng có thể biểu thị phương hướng, dẫn dắt ánh mắt, tạo đường viền cho đối tượng, tách chia không gian, và truyền đạt cảm xúc. Nét cong thể hiện cho tính động, uyển chuyển, khéo léo.
Cũng có người tách biệt ĐƯỜNG và NÉT thành 2 khái niệm khác nhau
- ĐƯỜNG: thuộc về lý trí, cố định
- NÉT: thuộc về tình cảm, tuỳ hứng, linh động
Mảng (Shape) và Khối (Form)
Kết nối các ĐƯỜNG lại với nhau tạo thành mảng có hình dạng như hình tròn, hình vuông, tam giác, và hình tự do là tên gọi các hình để nhận biết. Hãy đưa mắt nhìn các đồ vật xung quanh nơi bạn đang ngồi, và thử mô tả các hình cơ bản tạo nên chúng.
Chúng tạo thành từ 1 hình, hoặc từ sự kết hợp các hình cơ bản? Sau vài lần phân tích, bạn sẽ hiểu khái niệm hình dạng thực sự là gì.
Đường nét thì tạo ra hình phẳng hoặc hình trong không gian 2 chiều. Với các hình trong không gian 3 chiều người ta gọi chúng là khối (forms). Ví dụ: Hình tròn là hình phẳng (shape), còn quả cầu là khối (form). Hình vuông là hình, còn lập phương là khối.
Vẽ tranh thì là vẽ trên mặt phẳng, còn điêu khắc, kiến trúc thì dựng hình khối trong không gian 3 chiều.
Màu sắc (Color)
Màu sắc được mô tả bằng các thuộc tính về màu, sắc độ, và cường độ màu
- Màu (hue) đại diện bởi các tên màu như đỏ, vàng, tím, xanh dương.
- Sắc độ (value) thể hiện độ sáng của màu sắc, ví dụ như màu vàng sáng hơn màu nâu.
- Cường độ màu (Intensity) thể hiện độ tươi hoặc nhạt của màu đó (hiện tượng mất màu là trường hợp màu có cường độ thấp nhất lúc đó màu trở thành màu xám).
Bạn có thể sử dụng vòng thuần sắc để tìm hiểu sâu hơn về cách thức màu sắc tác động lẫn nhau trong một bản thiết kế.
Kết cấu (Texture)
Kết cấu là chất liệu bề mặt đối tượng. Nó tạo ra cảm giác như khi ta chạm vào, như nhám, trơn, cứng, thô ráp, mềm, mịn... Bức tranh gốc cây có thể tả được bề mặt xù xì của lớp vỏ bên ngoài và bề mặt nhẵn nhín ở bên trong.
Kết cấu chất liệu tạo hiệu ứng trang trí cho các mảng trơn, thêm phần đa dạng và tăng thú vị.
Không gian (Space)
Không gian là khu vực bên trong hoặc bên ngoài bao xung quanh một hình hoặc một khối. Nó cũng đóng vai trò làm một cái nền làm nổi bật cái hình ở trên mà nhờ đó chúng ta dễ dàng nhìn thấy được.
Có 2 loại không gian.
- Không gian dương (positive space): là không gian tạo ra hình. Ở hình có 2 mảng trắng đen bên phải nếu xem mảng trắng là hình thì mảng trắng là không gian dương
- Không gian âm (negative space) là không gian tạo ra nền. Ở hình 2 mảng trắng đen bên phải nếu xem mảng trắng là hình thì mảng đen bao xung quanh hình cá sấu trắng là không gian âm.
Không gian dù là âm hay dương đều có vai trò quan trọng như nhau trong việc cấu thành một bố cục đẹp cho tác phẩm.
Dịch từ: Design: Exploring the Elements & Principles
